- آیا تا به حال با خمیازه کشیدن فرد مجاور خود، شما نیز دچار احساس خمیازه شده‌اید؟
- آیا تاکنون این مساله برایتان پیش آمده که به طور دقیق پیش‌بینی کنید که دوستتان بعد از گفتن چند جمله حالا چه خواهد گفت؟
- و آیا تاکنون در حین گفتگویی بودهاید که کلمهای اصطلاحاً نوک زبانتان باشد، و هر دو شما نیز بدانید که منظور طرف مقالب چیست اما با این حال به طور دقیق هیچ‌یک موضوع را به یاد نداشته باشید؟
سلول‌هایی که ذهن را می‌خوانند!
دلیل این مسأله را باید در ساختار اعجاب‌انگیز مغز جستجو کرد، آن هم در سلول‌هایی عجیب و شگفتانگیز به نام نورونهای آیینه‌ای (Mirror Neurons). نورونهای آیینه‌ای، سلولهای پیچیدهای هستند که قادرند از نیات و احساسات دیگران تقلید کنند! ماجرای کشف این یاختههای عصبی نیز همانند کارکرد آنها عجیب و جالب توجه است.
نورون آیینه‌ای همانطور که از نامش پیدا است، سلولی است که وقتی جانور و یا موجودی عملی را انجام می‌دهد یا وقتی شاهد انجام آن عمل توسط دیگری است، فعال می‌شود. بدین ترتیب نورون آیینه‌ای به گونه‌ای در مغز مشاهده‌گر واکنش ایجاد می‌کند که گویی او خود این کار را می‌کند. پژوهشگران با استفاده از تکنیک‌های عصب‌شناسی EEG ، TMS، و FMRI وجود سیستم نورونهای آینه‌ای را در مغز انسان نیز ثابت کرده‌اند.
از زمان انجام آن تحقیق تاکنون مطالعات بسیاری بر روی این حوزه انجام گرفته است. در حقیقت نتایج مطالعات حاکی از آن است که این نورونها نقش پررنگی در شکلگیری فرهنگها، فلسفه، زبان، رونق کسب و کار، و … داشتهاند.
[tblg1]
پژوهشها چه چیزهایی را فاش کرده‌اند؟!
ساندرا بلیکسلی (Sandra Blakeslee) از جمله پژوهشگرانی است که در این زمینه به تحقیق پرداخته است که در این یادداشت به مرور مهمترین یافتههای وی و دیگر عصب‌شناسان میپردازیم:
سلولهای آیینه‌ای به درک اعمال، نیات، و هیجان سایرین کمک میکنند.
انسان موجودی است اجتماعی. نورونهای آیینه‌ای می‌توانند به ما از طریق شبیهسازی مستقیم و نه تعقل مفهومی در فهمیدن آنکه چه چیزی در پس ذهن مخاطبانمان میگذرد کمک کنند.
انسانها دارای پیشرفتهترین سلولهای آیینه‌ای هستند.
موجوداتی مثل دلفینها، سگها و میمونها دارای شکلی ابتدایی و اولیه از سلولهای آیینه‌ای هستند. عواطف اجتماعی چون احساس گناه، شرم، غررو، دستپاچگی، انزجار و … اما مبتنی بر سیستم منحصر به فرد نورن‌های آیینه‌ای در مغز انسانها هستند.
نورونهای آیینه‌ای در تقلید رفتارها مؤثر هستند.
کودکان با تقلید آنچه میبینند و یا احساس میکنند به یادگیری میپردازند و این مسأله را باید تا حدودی به دلیل وجود نورونهای آیینه‌ای در مغز دانست.
جالب آنکه برای مثال در بحث ورزش و آموزش آن، مربیان برای بهبود عملکرد از تصویرسازی بهره میبرند. چرا که مشاهده میتواند به لطف وجود نورونهای آیینه‌ای در مغز، موجب بهبود عملکرد عضلانی فرد مشاهدهکننده باشد. نتایج یک تحقیق نشانگر آن است که کودکانی که بیشتر برنامههای خشونتآمیز تلویزیونی را مشاهده میکنند، تمایل بیشتری به خشونت و پرخاشگری دارند.
• نورونهای آیینه‌ای نشانگر میزان درک و توانایی افراد در برقراری تفاهم و همدلی است.
توانایی تفاهمآفرینی و همدلی از ویژگیهای یک فروشنده خوب به شمار میرود. دانشمندان معتقدند که افرادی که دارای توانایی بالایی در تفاهمآفرینی هستند، از سیستم نورونهای آیینه‌ای فعالتری برخوردارند.
روان درمانگرایان نیز در فرآیند درمانی خود میآموزند که چگونه با بهرهگیری از سیستم نورونهای آیینه‌ای خود متوجه مشکلات مراجعین‌شان میشوند و با آنها همدلی کنند.
• نورونهای آیینه‌ای می‌توانند در پیش‌بینی رفتار مؤثر باشند.
برای مثال نتایج یک تحقیق جالب توجه نشان می‌دهد که چگونه با پایش نورونهای آیینه‌ای میتوان تشخیص داد که آیا فرد با دیدن فنجان چای روی میز آن را برمیدارد تا میز را تمیز و مرتب کند و یا قصد نوشیدن آن را می‌کند. یا برای مثال وقتی برنامههای ورزشی را تماشا می‌کنیم، نورونهای آیینه‌ای حالتی را در جسم و ذهن ما به وجود میآورند که گویی ما خود در حال ورزش کردن هستیم.
برای مثال تماشای تنیس وضعیت همان ورزش را در مغز بوجود میآورد و عضلات فرد را به واقع تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• نورونهای آیینه‌ای پلی میان زیستشناسی و فرهنگ هستند.
دانشمندان پیش‌تر فرهنگ را پدیده‌ای مجزا از زیستشناسی میدانستند، اما مکاتب دانشی جدید نشانگر وجود ارتباطی ناگسستنی میان این دو هستند. برای مثال تقلید از رفتار همنوعان، و مشاهده و اشتراک اجتماعی که به مدد نورونهای آیینه‌ای رخ می‌دهد از جمله نشانههای وجود ارتباط میان فرهنگ و مقولههای زیستشناسی هستند. اخیرا کشف شده است که این نورونها به ما قابلیت درک کردن رفتارهای پیچیده ی اجتماعی، که باعث زمینه ی تمدن بشریت بوده اند، را می‌دهند.
• نورونهای آیینه‌ای می‌توانند به ما در درک نیات و منظور افراد کمک کنند.
[tblg1]
مغز انسان حاوی تعداد زیادی از نورونهای آیینه‌ای است که نه تنها در درک و پیش‌بینی رفتار سایر افراد مؤثر هستند بلکه به ما در فهم نیات و اهداف آنها، و نیز مفهوم اجتماعی نهفته در رفتارها و نیز هیجانات انسانی کمک میکنند.
• نورن‌های آیینه‌ای از اهمیت بسیاری در کسب و کار برخوردارند.
زمانی که ما انسان دیگری را در حال انجام کاری یا احساس چیزی مشاهده می‌کنیم، ما نیز این احساسات را درون مغز خود تجربه می‌کنیم؛ این خاصیت نورونهای آیینه‌ای است. به همین دلیل است که مشاهده و یا شنیدن داستان و تجارب دیگران تاثیری عمیق و به مراتب بیشتر از تبلیغات سنتی بر ما دارد. امروزه شرکت‌ها با به اشتراک‌گذاری ماجرای مشتریان رضایتمند خود و نمایش توصیه‌نامه‌های آنها و یا راهکارهای دیگر مثل راه‌اندازی غرفه‌های ارائه نمونه محصولات و مصرف محصول رایگان در محل می‌توانند مشتریان احتمالی را مجاب به خرید از خود کنند. تکنیک‌های بازاریابی حسی و سمپلینگ به خوبی مغز مصرف‌کنندگان و نورونهای آیینه‌ای آنها را فعال و درگیر می‌کند.
اما پدیده‌ای دیگر در دنیای بازاریابی که بی‌ارتباط با اهمیت نورونهای آیینه‌ای نیست، بحث آنباکسینگ (unboxing) یا جعبه‌گشایی است. جعبه‌گشاییاصطلاحی به سرعت در حال گسترش و به معنی فیلم یا عکس گرفتن از مراحل و جزییات باز کردن یک محصول از داخل جعبه و بررسی فنی ملحقات و خود محصول است. این فیلم‌ها و یا عکس‌ها سپس در محیط مجازی در دسترس عموم قرار می‌گیرد. در ژانویه‌ی سال ۲۰۰۹، نشریه‌ی ایندیپندنت مقاله‌ای منتشر کرد، که در آن نویسندگان گفته بودند که آنباکس کردن نه دارای ارزش علمی است و نه تولیدی. اما چه می‌شود که این ویدئوی کوتاه و بعضاً کم کیفیت میلیونها بار در اینترنت دیده می‌شود و چه چیزی باعث جذاب شدن ویدئویی می‌شود که در آن تنها یک نفر جعبه‌ای را باز می‌کند و به شما نشان می‌دهد. بنا برگفته‌ی مارتین لیند استروم که از جمله ۱۰۰ نویسنده‌ی برتر به انتخاب مجله‌ی تایم و نویسنده‌ی چندین کتاب مشهور از جمله “خرید شناسی” و “BrandWashed ” است، محبوبیت این ویدئوها محصول نورونهای آیینه‌ای یا انعکاسی است. جذابیت و اثرگذاری آنباکسینگ هم در همین است؛ وقتی می‌بینید کسی مشغول کاری است، خودتان را هم در آن کار احساس می‌کنید و لذت عمل واقعی را می‌برید.
[tblg2]
من همین عکسا دیدم خمیازم گرفت😂😂😂😂
ممنون همیشه برام سوال بود
چرا وقتی الکی هم میکشی طرف خمیازش میگیره؟!!!!!