مصرف پروتئین زیاد، سوالات و شایعات غیر علمی بسیاری را بدنبال داشته است. مثلاً شاید خیلی‌ها به شما گفته‌اند که خیلی پروتئین مصرف می‌کنی و این باعث می‌شود کلیه‌هایت نابود شوند! و حرف‌هایی از این دست که بسیار گفته و شنیده می‌شود. اما این حرف‌ها و شایعات چقدر پشتوانه علمی دارند؟ باید بصورت خلاصه بگویم شما هیچ مقاله علمی را نمی‌توانید پیدا کنید که ثابت کرده باشد مصرف زیاد پروتئین باعث نابودی کلیه‌ها شود. در ادامه کاملاً توضیح خواهیم داد، پس با دقت مطالعه کنید.
اثرات مصرف زیاد پروتئین
اما چرا چنین داستان‌های بی اساسی وجود دارد؟ بخشی از پاسخ این است که مصرف زیاد پروتئین کلیه‌های شما را وادار به فعالیت بیشتر می‌کندـ نشانه‌هایی چون کراتینین(نه کراتین) و GFR ممکن است بالا بروند که نشانگر فعالیت بیشتر کلیه‌ها هستند. اما آیا این بیانگر مضر بودن برای کلیه‌ها است؟
پروتئین و کلیه‌ها از نظر علمی
در این جا دو نقل و قول است که با آنها شروع می‌کنیم:
“بررسی‌های انجام شده توسط موسسه درمانی آمریکای شمالی و سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است مدرکی که ارتباطی بین بیماری‌های کلیوی و رژیم غذایی با پروتئین بالا برقرار کند وجود ندارد. ”
با توجه به گفته‌ی بالا از دو سازمان معتبر به نظر می‌رسد خطر آسیب رسیدن به کلیه‌ها بسیار کم است و افسانه‌ی خطرناک بودن پروتئین واقعی نیست.
“مصرف طولانی مدت مقدار زیادی پروتئین با خطرات بالقوه‌ای چون فقدان مواد معدنی در استخوان‌ها و بیماری‌های کلیوی در ارتباط است. ”
به غیر از این مدارک علمی بسیار کمی وجود دارد که نشان دهد مصرف زیاد پروتئین خطرناک است. اما این برای افرادی که قبلا نارسایی‌های کلیوی داشته‌اند می‌تواند یک مساله‌ی جدی باشد.
تا به اینجا به نظر می‌رسد وادار کردن کلیه به کار بیشتر به خودی خود چیز بدی نباشد. وقتی شما به باشگاه می‌روید و بر روی عضله ی جلوبازوی خود تمرین می‌کنید جلوبازوهایتان بیشتر کار می‌کنند و در نتیجه بزرگتر می‌شوند. آیا همچون اتفاقی برای کلیه‌ها هم رخ می‌دهد؟ محققان در سال ۲۰۱۵ یافتند که افزایش مصرف پروتئین موجب کارکردن بیشتر کلیه‌ها می‌شود اما این هیچ آسیبی به آنها نمی‌زند. (افزایشی در میکروآلبومینوری که آسیب‌ها را نشان می‌دهد رخ نداد. ) کلیه‌های شما با کار بیشتر همانند جلوبازوهایتان بزرگتر می‌شوند اما این بزرگتر شدن موجب هیچ آسیبی نمی‌شود چون آنها فقط با فشار مضاعفی که بر آنها وارد می‌شود سازگاری پیدا می‌کنند. بنابراین نتایج تحقیقات حاضر ادعای خطرناک بودن پروتئین‌ها را تایید نمی‌کنند. نتایج را به من نشان دهید.
اگر شما بدنساز یا ورزشکار حرفه‌ای هستید کارهای معمولی را که مردم انجام می‌دهند را انجام نمی‌دهید بنابراین معیار‌هایی که در در اکثر مطالعات آمده‌اند به کار شما نمی‌آیند.
یکی از اولین مطالعات بر روی پروتئین در سال ۲۰۰۰ توسط Dellalieux و Portman JR انجام شد که ادعا می‌کرد مصرف پروتئین مازاد برای کلیه‌ها خطرناک است. در این مطالعه بدنسازان و سایر ورزشکاران حرفه‌ای را با مصرف پروتئین بالا و متوسط مورد بررسی قرار دادند. مطالعه‌ای دیگر در سال ۱۹۹۶ توسط Brandle و همکارانش انجام شد که البته بی نقص نبود. این اولین بررسی بر روی اثرات پروتئین بر کارکرد کلیه‌ها بود. آنها همبستگی بین نرخ دفع آلبومین و مصرف زیاد پروتئین پیدا نکردند.
[tblg1]
در مورد ترکیب بدنی و افزودن توده ی چربی به بدن چطور؟
در آخرین مطالعه‌ای که دکترJose Antonio و همکارانش در سال ۲۰۱۶ انجام دادند به بررسی مردان سنگین وزنی که تمرینات مقاومتی می‌کردند و مقادیر بسیار زیادی پروتئین هم مصرف می‌نمودند پرداختند. آنها روندی را که خود “طرح گذر تصادفی “می‌نامیدند بر روی این مردان که تمرینات مقاومتی انجام می‌دادند پیاده کردند.
این مردان مرتب وزنه می‌زدند و و مقادیر بسیار زیادی هم پروتئین مصرف می‌کردند. وزنه ی متوسط این مردان در ابتدا در حرکت پرس سینه حدود ۱۲۷ کیلوگرم بود. برای هشت هفته تعدادی از آنها رژیم با پروتئین بالای سه گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در طول روز را در دستور کار خود قرار دادند،
که برای یک مرد صد کیلوگرمی در طول روز چیزی حدود سیصد گرم پروتئین می‌شود. آنها این رژیم را با تمرینات مقاومتی سنگین ترکیب کردند در حالی که بقیه همان مقدار پروتئین متوسط یا کمتر خودشان را مصرف کردند. اما نتایج چگونه بود؟ علی رغم این که گروهی که پروتئین بیشتری مصرف کرده بودند طبیعتا کالری بیشتری به بدن خود وارد کرده بودند هیچ تغییر محسوسی را در ترکیب بدنی خود شاهد نبودند و این در حالی بود که حتی توده ی چربی هم اضافه نکرده بودند. البته تغییری هم در در علایم سلامتی هیچ کدام از دو گروه اعم از چربی خون و فشار خون و کلیه و … به وجود نیامد.
همین طور برخلاف مصرف زیاد پروتئین کلیه‌هایشان از پایین کمرشان بیرون نیفتاد! علاوه بر این محققان تحلیل‌های جزیی‌تری بر روی دو نفر از گروهی که پروتئین بیشتری مصرف کردند انجام دادند و پی بردند که هیچ مشکل کلیوی ندارند.
دلایل بیشتری می‌خواهید؟
شما می‌توانید بگویید که این اطلاعات کافی نیستند. اکثر بدنسازان سال‌هاست که مقدار زیادی پروتئین می‌خورند. در برنامه ی شش ماهه‌ی آنها مبتنی بر مصرف حجم بالایی از پروتئین چه می‌گذرد؟ بعد از آن بر کلیه‌های آنها چه می‌گذرد؟ دکتر Jose Antonin در سال ۲۰۱۶ بار دیگر یک مطالعه ی یک ساله را منتشر کرد. توجه کنید که یک سال یک بازه ی زمانی مناسب برای اعتماد کردن به نتایج آزمایشاتی است که در طول آن یک سال رخ می‌دهد است. او و همکارانش چهارده مرد سالم را که به طور میانگین حدود نه سال بود تمرینات مقاومتی انجام می‌دادند را مورد مطالعه قرار دادند.
این مردان رژیم تغذیه‌ای عادی خود را با مصرف بالای پروتئین (بیش از سه گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در طول روز) تغییر دادند. آنها دریافتند کسانی که حدود یک سال از رژیم با پروتئین بالا پیروی کردند هیچ نشانه ی بیماری اعم از فشار و قند خون بالا و صدمات کلیوی و کبدی نداشتند و علاوه براین به ازای دریافت کالری بیشتر به واسطه ی مصرف بیشتر پروتئین هیچ توده ی چربی هم اضافه نکردند.
بله اینها نمونه‌هایی از افراد با سطح تمرینی حرفه‌ای بودند که مقادیر زیادی پروتئین مصرف کردند و به هیچ مشکلی هم برنخوردند.
قدرت پروتئین
شما می‌توانید جهت بهبود سلامتی ، تقویت عملکرد و تغییر در ترکیب بدنی خود از پروتئین استفاده کنید و نگران خطرات آن نباشید، در واقع بیشتر به جای این که نگران مصرف پروتئین مازاد باشید نگران این باشید که آیا واقعا به اندازه ی کافی پروتئین مصرف می‌کنید یا نه. با اکثر افرادی که کارکرده ام ، با افزایش مصرف پروتئین عملکرد بهتری از خود نشان دادند. البته این بررسی‌ها و نتایج این اجازه را به شما نمی‌دهد که برای یک سال روزانه بیش از چهارصد گرم پروتئین مصرف کنید تا نشان دهید که مصرف زیاد پروتئین هیچ صدمه‌ای به همراه ندارد و خیلی از باورهای قدیمی در این باره اشتباه است. افراط کردن همواره بد است. حتی نوشیدن خیلی خیلی زیاد آب هم می‌تواند شما را بکشد! چون خیلی زیاد ،خیلی زیاد است و فرقی نمیکند که چه باشد!
[tblg2]
ایران بدن
t-nation.com، edcoan.ir